Sanat üstüne

Seni şakacı

Robert Doisneau nüktedan fotoÄŸraflarıyla tanınan Fransız bir fotoÄŸrafçı. Kendisi Le baiser de l’Hotel de Ville (Nazlı yare Hotel de Ville’de bir öpücük kondurdum, 60 yıldır konuÅŸuluyor) isimli fotoÄŸrafıyla hem dünya çapında hem de Ä°stanbul’un bilumum kafe ve restoranlarında tanınan bir isim.

Doisneau, 1948 yılında Rue de Seine üzerindeki antikacı Galerie Romi’nin vitrinine yerleÅŸtirilmiÅŸ çıplak kadın tablosuna Parislilerin verdiÄŸi tepkileri fotoÄŸraflamış. Bugün bu fotoÄŸraflar hakkında birazcık konuÅŸmak istiyorum. Ama önce “Bu Galeri Romi de ne?” diyenler için gelsin. Galerie Romi iÅŸte bu:

Bob Giraud et Romi au 15 de la rue de Seine 1947

Yukarıdaki fotoÄŸrafta saÄŸdaki adam Bob Giraud. Dönemin tanınmış gazeteci/ÅŸairlerinden biri. Doisneau’nun yakın arkadaşı olan Giraud, Galerie Romi’de çalışıyormuÅŸ. Soldaki afili beyin kim olduÄŸunu bilmiyorum. Keza köpeÄŸin de. Doisneau bu fotoÄŸrafı 1947 yılında çekmiÅŸ. FotoÄŸrafçının arkadaşının çalıştığı bu antikacıda sık sık takıldığı biliniyor.

Vitrinin arka tarafındaki bu takılmaları sırasında, vitrine yerleÅŸtirilen çıplak kadın tablosuna gelip geçenlerin tepkisini gören Doisneau bu insanların fotoÄŸraflarını çekmeye baÅŸlamış. Internet’te arama yaparsanız çoÄŸunlukla erkek modellerin olduÄŸu fotoÄŸrafların konu edildiÄŸi ve erkeklerin çıplak kadın figüründe nasıl da gözlerini alamadıklarını anlatan yazılarla karşılaÅŸacaksınız. Oysa durum bu deÄŸil. Kadınlar da erkekler kadar abartılı tepkiler vermiÅŸler. ÖrneÄŸin aÅŸağıdaki hanımefendiye bir bakın, ne demek istediÄŸimi anlayacaksınız.

La Dame Indignee

Durumu soğukkanlılıkla karşılamayı başarmış başka bir kadın:

Doisneau Robert

Ve neler döndüğünü çözmeye ant içmiş bir diğeri:

Tableau de Wagner dans la vitrine de la galerie Romi

Gelelim erkeklerin tepkilerine. Onlarınki sayılarının fazla olması yüzünden daha çeşitli olmuş.

La vitrine de Romi

Romi

Robert Doisneau

Doisneau

RobertDoisneau

Tüm bu fotoÄŸraflar arasında bence en ilginci aÅŸağıdaki çiftin fotoÄŸrafı. Sebebi ise kesinlikle adamın gözlerini çıplaktan alamazken, yanındaki kadının hararetli bir ÅŸekilde merkeze yerleÅŸtirilmiÅŸ tabloyu inceleyip hakkında yorum yapması deÄŸil. Sebebi sadece kadının merkeze yerleÅŸtirilmiÅŸ tabloyu inceleyip hakkında yorum yapıyor olması. Doisneau’nun çektiÄŸi bu kadar fotoÄŸraf arasında merkeze yerleÅŸtirilmiÅŸ olan o tabloya bakan tek insan bu kadın. Ben de çeÅŸitli platformlarda bu seriden örneklerle karşılaÅŸtığımda sık sık bunu düşünürüm: Acaba merkeze yerleÅŸtirilmiÅŸ tabloda ne var?

Sizce ne var?

Un regard oblique

Bu arada hatırlatmakta fayda var. Doisneau bu fotoÄŸrafları çektiÄŸinde sene 1948’miÅŸ. Düşünün 1948’in Paris’inde bir dükkanın vitrinine konan çıplak kadın tablosu bu büyüklükte ilgi çekebiliyor. Çok uzak ya da az medeni bir tarihten bahsetmiyorum. 1948’den bahsediyorum. Ne kadar enteresan. (Ya da sevdiÄŸim bir arkadaşım olan Seyhan gibi yorumlayacak olursam: “Ne kadar da enteresan. Hmm… Belki de deÄŸil.”)

galerie Romi[Tüm fotoÄŸrafların telif hakkı Doisneau’nun mirasçılarına ait olup Güzelonlu’da bilgilendirme amaçlı kullanılmıştır.]

Previous Post Next Post

Bir de bu yazilar var

6 Yorum

  • Reply Candan 17/12/2013 at 10:17

    Yıllar önce “görme biçimleri” ile ilgili bir ödev de kullanmıştım bu seriden bazı fotoÄŸrafları. Ä°ncelemesi oldukça keyifli fotoÄŸraflar açıkcası. Bu arada görmediyseniz Pera’daki Yıldız Moran sergisini de öneririm.

    • Reply Bahar Malik 17/12/2013 at 10:30

      Evet çok ilginçler deÄŸil mi? :) Benim de uzun süredir aklımdaydı. Bugünün gündemi dolayısıyla kendimi boÅŸta hissedince blog’a da ekleyeyim dedim.

      Sergiye gitmedim henüz ama aklımda. Bu aralar bu tip konularda çok asosyalleÅŸtim maalesef :( PerÅŸembe ya da Cuma 22:00’ye kadar açık oluyorlardı. O gün hangisiyse gidip gezeyim.

  • Reply Candan 17/12/2013 at 12:21

    Açıkcası benim de sergi durgunluğumu bıraktıran isim Yıldız Moran oldu.
    Müze, cuma günleri 22.00’a kadar açık.

    • Reply Bahar Malik 17/12/2013 at 13:23

      Süper! Cuma giderim bu durumda. Geçen sene Pera Müzesi’nin Pera Dostları kartından almıştım. Alırken de “sık sık giderim” diye düşünmüştüm. O günden beri yolum düşmedi. :)

  • Reply di 17/12/2013 at 13:05

    “Doisneau’nun çektiÄŸi bu kadar fotoÄŸraf arasında merkeze yerleÅŸtirilmiÅŸ olan o tabloya bakan tek insan bu kadın.” diyorsun ya…
    Bence kadın merkezdeki tabloya bakmıyor ya da boş bakıyor. Hani yanındakiyle hararetli bir şekilde bir şeyi tartışıyorsundur da bi anlığına boşluğa bakarak konuşursun ya öyle.
    Ya da bu kadın çıplak kadına bakıyordu ve yanındaki adamla konuÅŸuyordu. Bir an adama dönmek için kafasını çevirdi ve o hareketin ortasında Doisneau’ya yem oldu.

    • Reply Bahar Malik 17/12/2013 at 13:23

      Hayallerimi yıktın Didem :(

    Yorum yazın