Gülümseyin

1856 yılında Londra’daki South Kensington Müzesi ya da şimdilerde bildiğimiz adıyla Victoria & Albert Müzesi yöneticisi Henry Cole, yukarıda eşiyle birlikte görebileceğiniz Charles Thurston-Thompson’ı müzenin resmi fotoğrafçısı olarak işe aldı. Tarihteki ilk müze fotoğrafçısı ünvanını kazanan Thompson’ın görevi müzenin koleksiyonunu kayıt altına almaktı.

Thompson işine başarıyla devam ederken umulmadık bir engelle karşılaştı: Aynalar. Fotoğrafçının tek arzusu müzenin koleksiyonunu en iyi şekilde belgelemekti. İşte bu yüzden tarihi aynalarla karşılaştığında ne yapacağını şaşırdı. Çünkü birbirinden güzel bu aynaları kendisini ve makinesini göstermeden nasıl çekeceğini bir türlü bulamıyordu.

Thompson, fotoğrafa bakanların aynalara odaklanmasını istiyordu. Ama ne yaparsa yapsın dikkati fotoğrafta görülen diğer öğelere yöneltmemeyi başaramadı. Dahası Thompson’ı çabasının mahsüllerine bakarken kafalarda hep aynı soru oluşuyor: Aynada gördüğümüz bu adam da kim?

Fotoğrafçı bu iş için kendine bir ekip kurmuş mu yoksa kendi başına mı debelenmiş bilmiyorum.  Gene de fotoğraflarda gördüğümüz adamın kendisi olduğuna dair içimde çok güçlü bir his var.

Fotoğraf makinesinin görünmesini engelleyemeyecekken fotoğrafçının kendini saklama çabasının Thompson’ın işini ne kadar ciddiye aldığının bir kanıtı olduğunu biliyorum. Yine de bu fotoğraflara bakarken gülmemi engelleyemiyorum.  Özellikle de fotoğrafçının “otoportre”si olarak anılan aşağıdaki gizemli fotoğrafa bayılıyorum.  Baktığımız şey tarihin en müthiş otoportrelerinden biri olabilir.

Peki, sizce bu gizemli fotoğrafı Charles Thurston-Thompson çekmediyse kim çekmiştir? Hayaletler mi yoksa H. G. Wells’in kırk sene sonra ortaya çıkacak kahramanı Görünmez Adam mı?

Konuyu aynalardan ve otoportrelerden açtığımıza göre son söz yerine de Diane Arbus’un 1945 yılında çektiği otoportresini paylaşayım. Çünkü bilen bilir, Diane Arbus paylaşma fırsatlarını asla kaçırmam.

* Diane Arbus’un otoportresi hariç fotoğrafları Victoria & Albert Müzesi’nin web sitesinden aldım. Diane Arbus’un otoportresinin telif hakları sanatçıya aittir ve Güzelonlu’da bilgilendirme amaçlı kullanılmıştır.